ช่วงอากาศอับชื้น โดยเฉพาะในตอนที่ฝนตกน้ำท่วม มักนำพาสัตว์ หรือ แมลงร้ายมาสร้างความลำบากใจ เพราะนอกจากยุง หรือ แมลงวันทั่วไปแล้ว ยังมีตัวต่อ แตน ผึ้ง ที่เป็นแมลงอันตราย พร้อมเข้ามาทำร้ายเราได้ทุกเมื่อ
แมลงที่มีเหล็กใน ทั้งผึ้ง ต่อ หรือ เมื่อแตนต่อย มักทิ้งเหล็กในไว้ จึงควรปฐมพยาบาลโดยด่วน เพราะภายในเหล็กในมีพิษที่ออกฤทธิ์เป็นกรดอยู่ ทำให้บริเวณที่ถูกต่อยจะบวมแดง คัน จนเกิดอาการปวด
อาการเมื่อถูก ผึ้ง ต่อ หรือ แตนต่อย ก่อนนำไปปฐมพยาบาล
- ผิวหนังบวมแดง
- รู้สึกปวดแสบ ปวดร้อน
- คันบริเวณที่โดนต่อย
- จุดแดงตามตัวเห็นชัด
- บริเวณที่โดนผึ้ง ต่อ หรือ แตนต่อยบวมโต
เมื่อถูก ผึ้ง ต่อ หรือ แตนต่อย ควรปฐมพยาบาลอย่างไร
- ทำความสะอาด
รีบทำความสะอาดบริเวณที่ถูกกัดด้วยน้ำสะอาด และถ้ามีเหล็กในควรรีบนำออกทันทีเพื่อลดปริมาณพิษที่เข้าไปในร่างกาย
- เอาเหล็กในออกให้เร็วที่สุด
สำหรับการเอาเหล็กในออก ให้ใช้เล็บมือ หรือ บัตรลักษณะแข็งค่อย ๆ ขูดเหล็กในออกมา หรือ ใช้ลูกกุญแจกดลงไปบริเวณรอยที่ถูกต่อย เพื่อให้เหล็กในโผล่ขึ้นมา โดยหลีกเลี่ยงการใช้แหนบดึงเหล็กในออก เพราะเกิดโอกาสผิดพลาดได้ง่าย อาจพลาดไปกดเหล็กใน จนอาจทำให้พิษหลั่งออกมามากขึ้น
- ประคบลดอาการ
โดยสามารถใช้ผ้าเย็น หรือ เจลเย็นวางประคบในบริเวณที่ถูกผึ้งต่อย เป็นเวลาครั้งละประมาณ 10 นาที เพื่อลดอาการบวมที่เกิดขึ้น
- หลีกเลี่ยงการแกะ เกาะ
ไม่ควรเกาหรือแกะบริเวณที่ถูกผึ้ง ต่อ หรือ แตนต่อย หลังปฐมพยาบาลแล้ว เพราะมีแต่ยิ่งทำให้อาการแย่ลง อีกทั้งยังเสี่ยงต่อการติดเชื้อได้ง่าย ดังนั้นหลังปฐมพยาบาลแล้ว ควรหลีกเลี่ยงสัมผัสแผลบริเวณนี้
- ทานยา เมื่อมีอาการปวด คัน
สามารถใช้ยาพาราเซตามอลเพื่อบรรเทาอาการปวดในเบื้องต้น และสามารถทานยาต้านฮิสตามีน ทายากลุ่มยาต้านฮิสตามีน และยากลุ่มเสตียรอยด์ เพื่อบรรเทาอาการแพ้เบื้องต้น ลดอาการคัน ปวดแสบร้อนได้
- หากมีอาการรุนแรง ให้พบแพทย์
ควรสังเกตอาการเป็นประจำ หากอาการแย่ลง หรือ มีอาการแพ้รุนแรง เช่น ปวดบวมแดงไม่ยุบภายใน 6 ชั่วโมง ปากบวม คอบวม หรือ มีอาการหายใจติดขัด มีแผลพุพอง ควรรีบไปพบแพทย์ทันที
นอกจากการดูแลตัวเองเมื่อถูกผึ้ง ต่อ หรือ แตนต่อย และการปฐมพยาบาลเบื้องต้นแล้ว การป้องกันตัวเองก็สำคัญ ควรออกห่างจากบริเวณที่มีแมลงมีพิษ หรือ หากมีความจำเป็นควรสวมเสื้อผ้าที่มิดชิด และควรวิ่งหนีห่างจากรังให้มากที่สุด หรือ ควรใช้ผ้าคลุมศีรษะเพื่อป้องกันไม่ให้ตัวแมลงติดเข้าไปอยู่ในผม
